Kış mevsimiyle birlikte grip vakalarında artış yaşanıyor. İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Osman Erk, kimi zaman hayati tehlike yaratabilen hastalıkla ilgili herkese rehberlik edecek bilgiler paylaştı. İşte açıklamaları:
Prof. Dr. Osman Erk
Nezle ve CovId’Den farkı
Her üç hastalık da etken virüsleri ve yol açtığı şikayetler bakımından farklı hastalıklardır. Grip ve Covid’de yüksek ateş, kuru öksürük, baş ağrısı ve halsizlik iken, nezlede (soğuk algınlığı) yüksek ateş yoktur, belirgin bir burun akıntısı mevcuttur. Bazen gripte de burun akıntısı ve boğaz ağrısı olabilir fakat bu belirtiler geri plandadır. Grip kişiyi paçavra tabir edilen bir duruma sokarken, soğuk algınlığında genel durum iyidir. Grip ve Covid üst solunum yolu hastalıklarıdır. Soğuk algınlığı dışında pek çok virüs üst solunum yollarında gribal enfeksiyona yol açabilir. Grip ile Covid belirtileri ise benzerlik gösterdiği için her iki hastalık ancak testle ayırt edilebilir.
Risk grupları
65 yaş üzerindeki kişiler, bakım ve huzur evlerinde kalanlar, kronik hastalığı olanlar (KOAH, astım, kalp yetersizliği, nörolojik hastalık, böbrek hastalığı, kanser, kanser, diyabet) çocuklar, hamileler ve sağlık çalışanları riskli gruplardır. Yaşlıların ve küçük çocukların bulunduğu evlerde yaşayanlar ve özellikle bu çocukların bakımlarıyla ilgilenenlerin de grip aşısı yaptırması önerilir.
Korunma yolları
Hastalıktan korunmada aşı yaptırılması ve hijyen koşullara dikkat edilmesi çok önemlidir. Gripli kişilerden mümkün olduğunca uzak durulmalı, aynı ortam paylaşılıyorsa sık sık havalandırılmalı, eller sık sık sabunlu suyla yıkanmalıdır. Grip mevsiminde kalabalıklardan uzak durmak, sosyal mesafeye dikkat etmek, düzenli uyumak, dengeli beslenmek, egzersiz yapmak, alkol ve sigara kullanmamak sağlık açısından önemlidir.
Antibiyotik uyarısı
Antibiyotik gribal enfeksiyonlarda asla kullanılmamalıdır. Herhangi bir nedenle antibiyotik kullanılması bağırsak florasını bozarak enfeksiyonlara eğilimi artırır. Bitki çaylarının, C vitamini ve diğer özel besin desteklerinin herhangi bir olumlu etkisi söz konusu değildir. Bağışıklık sistemini takviye etmek için organik, taze sebze ve meyveleri bol tüketmek, öğün atlamamak önemlidir. Mevsim dışı sebze ve meyve tüketilmemelidir. Bu tür kalitesiz besinlerde var olan tarım ilaçları ve hormonlar bağışıklık sistemini bozar.
İşte tehlike işaretleri
Grip, zatürre gibi hayati tehlike yaratan ciddi bir hastalığa dönüşebilir. Bu nedenle 7 gün içinde belirtilerde gerileme olmazsa mutlaka doktora başvurulmalıdır. Özellikle risk grubundaki kişilerde enfeksiyon akciğerlere kadar ilerleyecek duruma gelirse bu durum genellikle bakterilerin yol açtığı zatürredir. O zaman doktor kontrolünde antibiyotik kullanılabilir.
GRİP AŞISIYLA İLGİLİ MERAK EDİLENLER
– Kış aylarında da grip aşısı yaptırılabilir mi?
Mevsimsel değişiklikler olduğu için grip mevsiminin hemen başında, gribe yakalanmadan aşı olunması tavsiye edilir. Grip salgını günümüzde daha geç başladığı ve mayıs sonlarına kadar devam ettiği için ekim ayı sonu ve kasım ayı başı aşılama için idealdir. Ancak gribe yakalanmamış kişiler kış aylarında da yaptırabilir.
– Yüzde yüz koruyucu mudur?
“Grip aşısı oldum ama yine de gribe yakalandım” diyenlere sıkça rastlıyoruz. Pek çok insan aşıdan dolayı hiç hasta olmama beklentisi içine giriyor. Ancak her aşıda olduğu gibi grip aşısında da yüzde 100 koruma söz konusu değildir. Bu aşı da yüzde 70-90 oranında koruyucudur. Aşı yapıldıktan 10-20 gün sonra bağışıklık sağlanmış olur. Etkisi de 6 ay kadar devam eder. 65 yaş üzerinde kişilerin bağışıklık sistemi tam çalışmadığı için aşıya yanıt yavaş ve daha az orandadır. Buna rağmen bu yaş grubunda aşının çok etkili olduğu ve ölüm oranının belirgin derecede azaldığı bilinmektedir.
– Yan etkileri var mıdır?
Grip aşısının yan etkileri, özellikle ağır grip vakası semptomlarıyla karşılaştırıldığında genellikle hafif ve kısa sürelidir. Grip aşısının tüm vücudu etkileyen yan etkileri de son derece sınırlınır.
– Covid-19’dan da korur mu?
Grip aşısı Covid-19’u engellemez ancak vücudun virüsle savaşmasına yardımcı olabilir. Grip aşısı yaptıran kişilere koronavirüs bulaştığında, bu bireyler hastalığı aşı yaptırmayanlara göre daha hafif geçirebilir.
– Kimler aşı yaptırmamalı?
Geçmiş yıllarda yaptırdıkları grip aşısıyla ciddi reaksiyon geçiren kişiler, 6 aylıktan küçük bebekler, yumurta-protein alerjisi olanlar, hamileliğin ilk 3 ayı içinde olanlar, daha önce grip aşısı yapıldıktan sonra 6 hafta içinde Guillain-Barre sendromuna (vücutta kas güçsüzlüğüne, refleks kaybına, karıncalanmaya neden olabilen nadir görülen hastalık) yakalananlar ve ateşli hastalığı olanlar grip aşısı yaptırmamalıdır.